Het dreigende energietekort

Over enkele weken ontvangt Europa geen diesel meer van wat nu de grootste leverancier is. 

Vorig jaar importeerde Europa maar liefst 220 miljoen vaten diesel van Rusland (dat is 14.000 Olympische zwembaden vol). Eind vorig jaar is dit deels al vervangen door diesel uit India (overigens oorspronkelijk ook uit Russische olie) en diesel uit Saoedi-Arabië. De overige diesel moet ook voornamelijk uit het Midden-Oosten komen. Dat betekent dat deze landen geen diesel kunnen leveren aan andere afnemers, maar die plek al dan (direct of indirect) worden ingenomen door Rusland. Het enige land dat reservecapaciteit heeft om diesel te raffineren is bovendien China en dat land mag nog altijd leveren aan alle betrokken partijen. Tot zover is het vooral een logistieke nachtmerrie.

De Europese sancties kunnen er voor zorgen dat het Russische export van diesel gaat dalen. Als Rusland onvoldoende kopers kan vinden voor haar diesel, kan de prijs voor diesel alleen maar omhoog. Een probleem is dan ook schepen die de diesel vervoeren zich aan de West-Europese sancties moeten houden. Het gevolg van het aan Rusland opgelegde prijsplafond zal dan ook snel zijn dat prijzen gaan stijgen.  Eind vorig jaar kostte Russische diesel ongeveer 124 dollar per vat, terwijl niet-Russische diesel ongeveer 4 dollar per vat duurder is. Op dit moment schakelt een land als Turkije in snel tempo over op Russische diesel, waarna de landen die nu aan Turkije leveren die die diesel aan Europa kunnen leveren. Tegelijkertijd stijgt in Europa de vraag naar diesel als alternatief voor aardgas. De aardgasprijzen mogen dan wel met 81 procent zijn gedaald ten opzichte van de piek in augustus, in de retailmarkt stijgen de prijzen nog steeds en ook de daaraan gerelateerde elektriciteitsprijzen. Het is veel goedkoper om stookolie of diesel te gebruiken, dan aardgas. Verder wordt er met de opening van China straks ook weer volop gevlogen met een sterke vraag naar kerosine tot gevolg.

De zwakkere economie heeft er in de laatste maanden van 2022 voor gezorgd dat olievoorraden opliepen. Ook de lockdowns in China drukten de vraag. De heropening van de Chinese economie zorgt al snel voor 2 tot 3 miljoen extra vaten vraag per dag. Ook is de Verenigde Staten gestopt met het leveren uit de strategische petroleumreserve.

Een belangrijke vraag is hoe de westerse technologie de koude Russische winter overleeft, nu westerse oliemaatschappijen geen onderdelen meer kunnen of willen leveren aan de Russen. Het grootste probleem blijft nog altijd de structureel te lage investeringen om de olieproductie op peil te houden. Dat is grotendeels het gevolg van de energietransitie. Door de nadruk op deze transitie willen investeerders ook niet meer investeren, maar streven ze naar een zo hoog mogelijke kasstroom richting investeerders. Dat betekent dat die vele miljarden niet worden aangewend voor alternatieve energie. Daar komt bij dat investeringen in fossiele energie veel meer energie leveren dan energie in fossiele brandstoffen.

We hebben er 150 jaar over gedaan om 100 miljoen vaten olie per dag te produceren en te consumeren. Nu willen we stoppen met olie, maar zijn we vergeten waar we dan al die energie vandaan moeten halen. Voorlopig zijn de zonnecellen en de windmolens nauwelijks zichtbaar in de statistieken. Vergeet ook niet dat een groot deel van de olie wordt gebruikt voor de productie van kunststoffen of meststoffen. Verder maalt driekwart van de wereld niet om de energietransitie. Zij zien dit als een dure hobby van het rijke westen en zijn al lang blij met elke vorm van energie. Het geeft helaas niet de wenselijke uitkomst in het bestrijden van de klimaatcrisis, maar het is wel een feit waar we mee moeten leven. Alle pensioenfondsen die uit fossiele brandstoffen stappen, zullen wel niet zo consequent zijn om hun deelnemers te vragen om ook volledig te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen. Het gevolg kan alleen maar zijn dat olieprijzen verder stijgen. Dat is goed nieuws voor de energietransitie, maar op termijn wel weer slecht nieuws voor de ontwikkeling van de inflatie.

Via: Auréus