Dr. Copper en China

Koper is een metaal dat tal van toepassingen kent. Koperdraad, waterleidingen, voor de opwekking en transport van energie, dakbedekking, elektrische circuits en halfgeleidercomponenten, het lijkt wel of koper overal in wordt gebruikt.

Jaarlijks wordt er meer dan 25 miljoen ton koper verbruikt. Door al deze toepassingen is koper traditioneel gevoelig voor de ontwikkeling van de wereldeconomie. Het metaal wordt daarom ook wel Dr. Copper genoemd, vanwege de sterke samenhang tussen de koperprijs en toekomstige economische ontwikkelingen. De vraag naar koper bleek in het verleden een betrouwbare economische indicator. 

Doordat in China de fabrieken van de wereld staan, gaat een groot deel van de koperproductie tegenwoordig naar China. Koper wordt in China ook gebruikt voor infrastructuur (met name het opwekken en transport van elektriciteit) dat nodig is voor al die nieuwe woningen. In Chinese woningen zelf wordt koper steeds vaker vervangen door aluminium, niet zo goed geleidend en duurzaam als koper, maar wel een stuk goedkoper. Jaarlijks gaat verder een vijfde van het koperverbruik op aan apparaten en elektronica, spullen die vaak in China worden gemaakt. Door de vele toepassingen van koper in structurele groeimarkten valt het met de cycliciteit van koper wel mee, maar blijft China wel een belangrijke rol spelen. Zo is China veruit de belangrijkste wereldspeler op het gebied van elektrische auto’s.  

Als de vraag stijgt, moet het aanbod meestijgen. Als het aantal kopermijnen toch sterk zou stijgen, is het volgende probleem om voldoende gespecialiseerde medewerkers (ingenieurs en geologen) te vinden. Het gebrek aan voldoende gekwalificeerde medewerkers beperkt nu al de koperproductie en de komende jaren gaat ook nog eens een groot deel met pensioen. De helft van die mensen is ouder dan 45 jaar en 20 procent zelfs ouder dan 60 jaar. Ook daar is China overigens in het voordeel.

Hoewel er wel wordt gezocht naar nieuwe kopervoorraden, stijgt het aanbod nog niet zo snel mee. Ook neemt de hoeveelheid koper in kopererts af, zowel bij bestaande mijnen en door de hoge koperprijs ligt de lat ook lager bij nieuwe kopermijnen. In 2015 bevatte kopererts gemiddeld 30 procent minder koper dan in 2001, mede daardoor verviervoudigden de kosten om koper te produceren. Die afname in de gradaties gaan zelfs zo snel, dat het maar de vraag is of de wereldkoperreserves nog kunnen groeien. Daar komt nog bij dat het in Peru – de tweede koperproducent ter wereld – onrustig is na de afzetting van president Castillo in december. Net als bij olie zijn zitten kopermijnen voor een belangrijk deel in politiek minder stabiele landen. Verder is er bij de winning van koper veel water nodig (bij lagere gradaties kopererts nog veel meer) en het afgelopen decennium was het uitzonderlijk droog in Chili, de grootste koperproducent ter wereld. Tot slot wordt de productie van vier op de vijf kopermijnen ook nog eens niet toegevoegd aan de wereldreserves (lees: verkocht aan Westerse kopers). Zo gaat bijvoorbeeld al het koper uit de nieuwe Timok kopermijn in Servië naar bijvoorbeeld China, een land dat al meer dan tien jaar bezig is om zichzelf te verzekeren van voldoende koper in de toekomst.

‘Een hoger inkomen werkt exponentieel door in de vraag naar koper.’ 

Volgens de International Copper Association verbruikt een elektrisch voertuig vier keer meer koper dan een fossiel aangedreven voertuig. Ook de hybride variant verbruikt nog altijd twee keer zo veel koper als een traditionele auto. Een sterke groei van de vraag naar elektrische voertuigen gaat dus gepaard met een stijgende vraag naar koper. En dan is al het koper dat vereist voor de extra laadpalen (maar liefst 2,6 miljoen nieuwe laadpalen in 2022, een verdrievoudiging ten opzichte van 2022) en de stroomkabels nog niet meegenomen. Daarnaast is er voor de productie van alternatieve energie vier tot vijf keer zo veel koper nodig dan bij de fossiele productie van elektriciteit. Voor elke gigawatt aan zonnecellen is 5.000 tot 5.500 ton koper vereist. Dat zit niet alleen in de zonnecellen zelf, want als we overschakelen naar elektriciteit op basis van alternatieve energie dan moet de capaciteit van het bestaande elektriciteitsnetwerk minimaal worden verdubbeld.

In China zelf verbruikt de groeiende middenklasse een veelvoud aan koper ten opzichte van de Chinese boeren op het platteland. Een hoger inkomen werkt exponentieel door in de vraag naar koper. In de komende jaren zullen nog enkele honderden miljoenen Chinezen van het platteland naar de stad trekken. Dezelfde beweging zien we ook in de rest van Azië. Stijgende inkomens betekent dat mensen toegang willen tot het internet, tal van apparaten gaan kopen, een huis gaan kopen en als het even meezit ook een auto. Geschat wordt dat door deze ontwikkeling de komende tien jaar de totale wereldconsumptie zal verdubbelen en daarbij komt bijna 90 procent van die groei voor rekening van Azië. De vraag naar koper zal alleen hierdoor al meer dan verdubbelen. Daar komt de vraag op basis van de hiervoor geschetste energietransitie nog bij.

Ondanks de positieve vooruitzichten en aanzien van koper, vormen grondstoffen zelf geen structurele beleggingscategorie. Er is geen sprake van een structurele risicopremie. De olieprijs vandaag kan gelijk zijn aan de olieprijs tien jaar geleden en de olieprijs in de toekomst. Daarbij komt dat door voortschrijdende technologie grondstoffen tegen steeds lagere prijzen kunnen worden geproduceerd. Toch zijn er in het verleden meerdere supercycli, vaak samenhangend met oorlogsperiodes, waarin grondstoffen sterk in prijs kunnen stijgen. Zo’n supercyclus is enkele jaren geleden begonnen. Dat kwam vooral doordat de laatste jaren veel grondstofprijzen op zo’n laag niveau stonden dat producenten veel minder zijn gaan investeren, zowel bij olie als ook bij mijnbouw, mede onder druk van de publieke opinie. Iedereen wil verduurzamen, maar niet iedereen wil dat de metalen daarvoor uit de grond worden gehaald. Bovendien is productie van grondstoffen vaak erg vervuilend en parallel aan de aanpak van de klimaatcrisis hebben overheden tegenwoordig veel meer oog voor de effecten op het milieu. Maatregelen die genomen worden om milieuvervuiling te voorkomen, zullen dan ook een prijsopdrijvend effect hebben.

‘Door de lange tijd tussen de investeringsbeslissing en de eerste productie is er sprake van een extreem lange varkenscyclus bij grondstoffen.’

De varkenscyclus bij grondstoffen zal leiden tot tekorten over enkele jaren en daarmee ook de prijs verder opdrijven. Eind 2030 is er waarschijnlijk een tekort aan koper van zo’n 50 miljoen ton, ongeveer twee keer het huidige jaarlijkse verbruik. Koper profiteert van de verdere urbanisatie, de opkomende middenklasse in Azië, de energietransitie en de geforceerde snelle omschakeling naar elektrische auto’s. Dat is niet aan de markt ontgaan, gelet op de gestegen koperprijzen en de long-posities van veel investeerders. Wat dat betreft is het vreemd dat kopermijnen, net zoals ander mijnbouwbedrijven en ook olieproducenten, nog altijd extreem laag zijn gewaardeerd. Dat is dan ook de manier om van deze positieve trend te profiteren.  

Via: Auréus