Jullie munt, ons probleem

De liquiditeitskrapte is op een punt aangekomen waarop deze zorgt voor financiële ongelukken.

De ontwikkeling van de Amerikaanse dollar is zeer relevant voor de richting van de financiële markten. Of de wereld het nu wil of niet, de wereld is wel afhankelijk van de Amerikaanse dollar. De enige die dollars bij kan drukken is de Amerikaanse Federal Reserve. Daarmee is de Fed feitelijk de centrale bank van de wereld. Sinds maart 2021 neemt de groei van de dollarliquiditeit af (de tweede afgeleide dus), zoals ook is af te leiden uit de ontwikkeling van de M2-geldhoeveelheid in de Verenigde Staten. De piek in M2 viel samen met de piek in meer speculatieve assets zoals cryptovaluta, SPACs, IPO’s en aandelen van bedrijven die geen winst maken, maar wel hoog waren gewaardeerd. Nu staat de groei van de geldhoeveelheid op een punt waar er in het verleden meestal sprake was van een groot financieel ongeluk. Ook de ontwikkelingen in het VK hebben een relatie met de krimpende dollarliquiditeit. Hoewel het leek dat de impact op pond en rente een direct gevolg was van Trussonomics, was het vooral de beperkte liquiditeit in het wereldwijde financiële systeem die voor de grote uitslagen zorgde.

Er zijn verschillende redenen waarom de liquiditeit in de Verenigde Staten minder hard groeit. De centrale bank verhoogt de rente en verkleint de balans. Ook zorgen hogere olieprijzen voor minder dollarliquiditeit. Dagelijks worden er bijna 100 miljoen vaten per dag geconsumeerd en gelet op de vele weken dat olie onderweg is, gaat het dan al snel om een groot bedrag. Bovendien blijft inflatie niet beperkt tot olie, maar ook andere goederen in dollar stijgen in prijs en vereisen dus meer liquiditeit. Wat ook een rol kan spelen in het sterker worden van de dollar is dat andere landen (lees centrale bankiers) niet langer bereid zijn om het Amerikaanse begrotingstekort te financieren. Door de dollar als wapen in te zetten na de Russische inval in de Oekraïne, zullen weinig Russen Amerikaanse treasuries meer kopen. Omdat de Arabieren en de Chinezen elk moment hetzelfde kan overkomen, zijn zij ook niet meer zo happig op het financieren van het Amerikaanse begrotingstekort. Tegelijkertijd is de Amerikaanse overheid wel op zoek naar meer financiers en die moeten dus uit de VS komen. De omvangrijke Amerikaanse staatsschuld moet wel worden gefinancierd. Het is niet de eerste keer dat een munt juist sterker wordt op het moment dat er eigenlijk sprake is van een crisis. De yen steeg tussen 1990 en 1995 sterk, terwijl fundamenteel de munt onder druk zou moeten komen. Ook in aanloop naar de eurocrisis steeg de euro sterk. De hoge dollar gaat wel een probleem vormen voor de Amerikaanse bedrijfswinsten. Meestal worden valuta’s door bedrijven enige tijd van tevoren afgedekt, dus geleidelijk aan begint de pijn voor het Amerikaanse bedrijfsleven groter te worden. Ook voor Amerikaanse beleggers is de pijn dit jaar groot. We moeten terug naar de jaren twintig om een jaar te vinden waarin de ‘neutrale’ portefeuille het nog slechter heeft gedaan. Ook dat zorgt voor extra vraag naar dollars. Nu zijn het liquiditeitsproblemen in de Britse markt voor staatsobligaties, de Amerikaanse obligatiemarkt is vele malen groter.

De liquiditeitskrapte is op een punt aangekomen waarop deze zorgt voor financiële ongelukken. In het verleden reageerde de Fed dan met aanvullende liquiditeit, iets waar financiële markten duidelijk van profiteren. Het verschil met het verleden is wel dat beleidsmakers toen werden geconfronteerd met deflatie-risico’s en nu is het probleem inflatie. Uiteindelijk zal ook de Fed niet anders kunnen dan concluderen dat de huidige dollarmarkt te krap is en mogelijk dat er net als in het VK ook in de VS sprake zal zijn van nieuwe vormen van kwantitatieve verruiming, de welbekende draai in het monetaire beleid waar de hele markt naar uitkijkt.

Via: Auréus