Nieuwe concurrent ASML

Bij de toelichting op de resultaten over 2022 rekende ASML er op dat China goed zou zijn voor 2,2 miljard omzet in 2023. 

Mogelijk kan daar nu een streep door, want de Amerikaanse overheid is samen met Nederland en Japan overeengekomen dat ook de oudere technologie van ASML niet meer aan China mag worden verkocht. Voor de goede orde, Taiwan (waar de belangrijke klant TSMC zit) wordt in dit kader niet gezien als China. Van het vorig jaar sterk gestegen orderboek bestaat zo’n 15 procent uit Chinese orders. Op dit moment is er al een verbod van EUV-machines naar China, maar de oudere DUV-machines worden nog altijd verkocht aan dat land. Vorig jaar ging het om iets meer dan 2 miljard omzet. De EUV-machines zijn goed voor zo’n 50 procent van de totale omzet van ASML. Mogelijk dat de Amerikanen compensatie bieden door zelf meer te investeren in nieuwe chips-fabrieken. ASML kan lastig reageren, ook omdat er geen officiële verklaring is, maar wil wel kwijt dat er niet sprake is van een materieel effect op korte termijn. De resultaten van ASML op korte termijn worden vooral bepaald door de capaciteit om machines te produceren.

Nu is er niet echt een tekort aan high-end-chips (de chips die gemaakt worden met de nieuwste technologie (EUV), maar vooral aan chips die gemaakt worden met de ouder DUV-technologie. Deze veel goedkopere chips gaan in toepassingen zoals auto’s of het internet-of-things. Het gaat erg ver om China toegang tot deze technologie te ontzeggen, omdat in veel producten die China exporteert juist deze chips zitten. De waarde van de chips die China importeert ligt zelfs hoger dan de waarde van de olie die China importeert. Dat betekent dat er nu niets anders opzit voor de Chinezen om zelf deze lithografie-machines te ontwikkelen. Nu is dat geen eenvoudige opgave, want ASML loopt met haar technologie jarenlang vooruit. Maar net zoals Nederland er uiteindelijk voor zorgde dat Pakistan een kernbom kon ontwikkelen, zullen de Chinezen zich nog meer inzetten om toegang te krijgen tot de technologie van ASML. Het bedrijf mag de lonen alvast verdubbelen en de bewaking rondom Veldhoven verhogen om er voor te zorgen dat er geen kennis verloren gaat. Dan nog zijn de zakken van de Chinezen diep en semiconductors vormen de kern van het ‘Made in China 2025’-programma. Ze zullen er uiteindelijk in slagen om deze technologie te verwerven. De Chinese overheid zal er miljarden tegenaan gooien. Dat betekent dat er straks ook chips zijn die niet worden geproduceerd met ASML-machines end zullen worden gebruikt in tal van toepassingen, van auto’s tot consumentenelektronica.  Door de Chinese overheidssubsidies zitten in al die toepassingen straks goedkopere Chinese chips, terwijl de westerse concurrenten duurdere chips moeten gebruiken waardoor ze moeilijk met de Chinezen kunnen concurreren.

Jarenlang had ASML twee Japanse concurrenten: Nikon en Canon. Met de hoge investeringen in de EUV-machines en het effect van de Grote Financiële Crisis zijn Nikon en ASML van het toneel verdwenen. Feitelijk is daardoor ASML monopolist op het gebied van EUV. Er komt nu een nieuwe concurrent van ASML bij en dat is een Chinees bedrijf. Nu zal het nog jaren duren voordat China zover is en in de tussentijd profiteert ASML natuurlijk wel van alle nieuwe chips-fabrieken die buiten Azië worden opgezet om maar minder afhankelijk te zijn van Azië. De Chinezen zitten niet stil. Die zetten ook maximaal in op de nieuwste photontechnologie, geschikt voor quantum-netwerken en quantum-computers. Het grootste risico is dat dit vooral een negatief effect zal hebben op de efficiency en de innovatie in de westerse chipsindustrie. Verder is Nederland een zeer open economie en daardoor kwetsbaar voor eventuele sancties van de Chinezen, terwijl in de gesloten economie van de Amerikanen slechts 1 procent van het BBP het resultaat is van de export naar China.

Via: Auréus