Economen: Duitse economie gaat zware jaren tegemoet

Volgens vooraanstaande economen staat de Duitse economie jaren van zwakke groei te wachten.

Het Duitse Instituut voor Economisch Onderzoek (DIW) in Berlijn, het Kieler Instituut voor de Wereldeconomie (IfW), het Leibniz Instituut voor Economisch Onderzoek (RWI) in Essen en het Ifo Instituut in München gaan er allemaal van uit dat de jaarlijkse groeipercentages onder de op middellange termijn zal één procent zijn – en dus veel lager dan het gemiddelde van de afgelopen dertig jaar.

“De economische groei in Duitsland zal dit decennium waarschijnlijk aanzienlijk zwakker zijn dan in de zogenaamd economisch succesvolle jaren 2010”, zei DIW-voorzitter Marcel Fratzscher. “De verzwakking van het economisch potentieel van Duitsland is te wijten aan zijn eigen mislukkingen en heeft weinig te maken met de oorlog in Oekraïne of de coronapandemie.”

Volgens hem zal de potentiële groei van de Duitse economie dit decennium waarschijnlijk onder de 1,0 procent uitkomen. Dit komt vooral door de afname van de werkgelegenheid als gevolg van demografische ontwikkelingen en een tekort aan geschoolde arbeidskrachten, aldus Fratzscher. “Als de sluimerende transformatie zou leiden tot de-industrialisatie, dan zou het groeipotentieel nog meer kunnen dalen.”

Duitsland heeft de afgelopen 20 jaar vier grote economische beleidsfouten gemaakt. De DIW-voorzitter bekritiseerde de “tot nu toe mislukte ecologische transformatie, die ertoe heeft geleid dat Duitsland veel te afhankelijk is van fossiele en zeer dure energie-import en de technologische transformatie naar duurzame en innovatieve technologieën heeft verslapen”, als de grootste mislukking.

De tweede fout is de buitensporige bureaucratie en gevestigde belangen, die particuliere investeringen in de weg staan. “De derde fout is het investeringstekort van de staat, waardoor de Duitse staat lange tijd van zijn geld heeft geleefd.” Fratzscher noemde een verslechterd onderwijssysteem en ontoereikende infrastructuur. Volgens Fratzscher zal het probleem van geschoolde arbeiders als vierde zwakte de komende jaren veel erger worden en een existentiële bedreiging vormen voor tal van bedrijven.

Op de IfW Kiel zegt vice-president Stefan Kooths: “De afgelopen dertig jaar hebben we een gemiddeld jaarlijks groeipercentage van 1,4 procent gehad.” De middellangetermijnprojectie van het IfW laat een daling zien tot onder de 0,7 procent in 2027.

“Het is niet het einde van de weg”, zei Kooths. “Dat betekent: wat we de afgelopen decennia gewend waren, krimpt in relatief korte tijd tot een derde. De reden hiervoor is de demografische ontwikkeling.” Een oude samenleving is doorgaans minder goed in staat nieuwe technologieën aan te passen. “Dat zou weer een korting op de productiviteitsontwikkeling kunnen betekenen.”

Daarnaast verwacht Kooths dat de omschakeling naar een klimaatneutrale energievoorziening bedrijven veel geld gaat kosten. Daarom is zelfs de duidelijke herziening van de groeicijfers “nogal een schatting aan de bovenkant”. Duitsland “komt ook in aanzienlijke distributieconflicten terecht omdat de babyboomgeneratie met pensioen gaat”, aldus Kooths.

Bij RWI Essen is de beoordeling erg vergelijkbaar: “De crises van de afgelopen twee jaar hebben de groei van de Duitse economie afgezwakt, maar die zou de komende jaren hoe dan ook zijn vertraagd”, zei economisch topman Torsten Schmidt.

Volgens de RWI-projectie voor de middellange termijn zal de groei van het productiepotentieel waarschijnlijk afnemen van 1 procent dit jaar tot 0,6 procent in 2027. “De verwachte groeipercentages voor het bruto binnenlands product zullen waarschijnlijk dienovereenkomstig dalen”, zei Schmidt. “De belangrijkste oorzaak is de afname van de potentiële beroepsbevolking.” Schmidt noemt ook de hoge kosten van het afscheid van fossiele energie: “Maar we gaan er ook van uit dat de herstructurering van de kapitaalvoorraad die nodig is om de doelstellingen van het klimaatbeleid te halen, de toename van het productiepotentieel zal dempen.”

Het in München gevestigde Ifo Institute verwacht dat de groeipercentages van de Duitse economische productie tegen het einde van het decennium onder normale omstandigheden tussen ongeveer een half procent en driekwart procent zullen liggen. “Zelfs zonder de verschillende crises zou de Duitse economie te maken krijgen met een langzamer of zwakker groeipad”, zegt economisch onderzoeker Robert Lehmann van Ifo.

De babyboomgeneratie trekt zich terug uit de beroepsbevolking. Doordat steeds minder mensen doorstromen naar het beroepsleven, kan de pensionering van ouderen niet meer worden gecompenseerd. “Dit betekent dat het tekort aan geschoolde arbeidskrachten dat nu al wordt waargenomen de komende jaren nog sterker zal toenemen.” Lehmann ziet dure energie als een extra obstakel.

De economisch onderzoeker wil niet zwart schilderen: de coronapandemie zou ook kansen kunnen opleveren of zijn al gegroeid. Lehmann noemde de versnelde digitalisering als voorbeeld , “die de lasten van demografische verandering in ieder geval gedeeltelijk kan verlichten”.

Volgens Lehmann kunnen demografische veranderingen en een zwakkere groei ook de inflatie aanwakkeren: “In de overgangsfase, als de babyboomers met pensioen gaan, blijven consumenten en hun bestedingsstemming aanvankelijk vrij stabiel. generatie gepensioneerden zal leiden tot een aanzienlijke toename van de consumptie.” De productiemogelijkheden en de economische groei zouden echter lager zijn. “Beide kunnen op middellange termijn tot forse prijsstijgingen leiden.”

Via: finanzen.net