Chinees proefballonnetje

De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Antony Blinken, heeft vorige week zijn bezoek aan China uitgesteld nadat er een Chinese ballon was gespot boven de staat Montana.

De Chinezen geven aan dat het een afgedwaalde weerballon was, die toevallig opdook boven een basis van nucleaire raketten in de staat Montana. Nu was de ballon wit en daarmee lijkt het een weerballon, een transparante ballon is minder zichtbaar. Uiteindelijk werd de ballon voor de kust van Myrtle Beach neergehaald door de Amerikaanse luchtmacht. China protesteerde daar weer tegen en behoudt zich het recht voor om gepaste tegenmaatregelen te treffen.

Nu komt het wel vaker voor dat China kijkt hoever het kan gaan, ook om te zien hoe de tegenpartij reageert. Dan is de weerballon in dit geval dus een echte proefballon. Weerballonen bevinden zich hoog in de stratosfeer en gebruiken net als zeilschepen de winden op verschillende hoogtes om richting te kiezen. De Amerikanen hebben een eigen militair ballonnenprogramma met de naam COLD STAR (een afkorting van Covert Long Dwell STratospheric Architecture). Het is niet de eerste keer dat ballonnen worden gebruikt om te spioneren. In de jaren vijftig werden ze door de Amerikanen al gebruikt om foto’s te nemen van de Sovjet-Unie, ook met het excuus dat het een afgedwaalde weerballon was. Dat zorgde voor veel ophef bij de Russen, maar de resultaten vielen nogal tegen. De nieuwste ballonnen zijn beter, dankzij zonnepanelen kunnen ze langer boven blijven en zijn ze ook beter bestuurbaar. Verder kunnen ze ook geruime tijd boven het doel blijven hangen, een groot voordeel ten opzichte van satellieten. In de praktijk gebruiken beide partijen natuurlijk tal van spionagesatellieten om elkaar in de gaten te houden.

Het ballon-incident komt op een hoogst ongelukkig moment. Op de G20 in Bali was er duidelijk sprake van een toenadering tussen China en de Verenigde Staten. Het bezoek van Blinken was een vervolg op die toenadering. Nu dreigt een escalatie. Op dit moment is nog onduidelijk welke tegenmaatregelen China gaat nemen en op het moment dat uit de restanten van de ballon blijkt dat er sprake was van spionage geeft dat de Amerikanen een excuus om verder te escaleren. Zo is er nog altijd het voornemen van Kevin McCarthy, de nieuwe speaker of the House, om Taiwan te bezoeken. Na het eerdere bezoek van Nancy Pelosi hield het Chinese leger de grootste oefening ooit rondom Taiwan. Wellicht door alle media-aandacht lijken de Amerikanen dit incident groter te maken dan het is. Datzelfde geldt ook wat betreft de recente strategie ten aanzien van Taiwan. In principe is de Chinese houding ten aanzien van Taiwan niet veranderd en zijn het de Amerikanen die provoceren. Soms lijkt het er zelfs op dat de Amerikanen Taiwan willen gebruiken zoals ze nu Oekraïne gebruiken. Na de inval van Poetin zijn de Amerikanen er in geslaagd het Russische leger ten minste tien jaar terug te zettenin de tijd en hebben ze en passant nieuwe wapens op het slagveld kunnen testen. Verder is Europa veel meer afhankelijk geworden van de VS en profiteren Amerikaanse wapenproducenten van de vele orders. En dat allemaal zonder dat er ook maar één Amerikaans mensenleven in gevaar is gebracht. Dat smaakt naar meer.  Het feit dat Xi, net voor het bezoek van Blinken, opdracht heeft gegeven voor deze ballonnenactie klinkt ook niet echt logisch. Het is toch een soort gezichtsverlies en Xi krijgt daarmee het etiket onbetrouwbaar opgeplakt.  Als het nou nog was tijdens het bezoek van Blinken, dan hadden de Chinezen van dichtbij mogen meemaken hoe de Amerikanen dan reageren, maar dat is niet het geval of als dat wel het doel zou zijn, is er geblunderd. Gelet op de timing zou het zelfs kunnen dat het Chinese volksleger autonoom zo’n besluit heeft genomen en dat zou duiden op een interne machtsstrijd, of een poging van het leger om meer invloed te krijgen. Het kan natuurlijk ook dat de Amerikanen het incident overdrijven en aangrijpen om harder op te treden tegen China. Wat het ook is, een discussie hierover heeft een hoog Clingendael-gehalte. Het is makkelijk om er een uur over vol te praten, zonder dat we daarmee veel verder komen. Laten we het er maar op houden dat het een proefballon was.

Via: Auréus