Waarom FIRE nastreven een utopie is

Het is een modewoord, FIRE. We leggen je uit waarom FIRE nastreven een zinloze doelstelling is.

Wat is het?

FIRE staat voor Financial Independence, Retire Early. De verplichting om te moeten werken valt weg, je geniet van je oude dag op jongere leeftijd. De stelregel is dat je in Nederland 15 keer je jaarsalaris opzij moet hebben gezet om te kunnen stoppen met werken. Een concreet voorbeeld van onze vrienden van Binck:

Stel, je inkomen is € 35.000 netto per jaar. Hiervan zet je 50% (€ 17.500) ieder jaar opzij. Dan zou je na 20 jaar 15 keer je jaarsalaris apart hebben staan ter waarde van € 525.000. Over de laatste 100 jaar gezien, levert beleggen gemiddeld een rendement op van 7%. Let wel op dat in het verleden behaalde resultaten geen garantie bieden voor de toekomst. Als hiervan nog 1% af gaat aan belastingen en 2% aan inflatie dan blijft er 4% over. Op basis hiervan zou je 4% van € 525.000 ontvangen, wat neerkomt op € 21.000. Dat is meer dan je huidige financiële behoefte van € 17.500 per jaar.

De fouten in de rekensom

Mocht je al mee hebben zitten rekenen; inderdaad, met sparen alleen kom je na 20 jaar zeker niet aan 525K in euro. Er wordt vanuit gegaan dat je tussentijds rendement hebt, over 20 jaar telt je compound interest lekker aan (als je geen zin hebt om op de link te klikken, dat is een soort van rente-op-rente principe). Maar men gaat in die rekensom altijd uit van het gemiddelde rendement van de laatste 30 jaren, of zelfs sinds het begin van de beurs. Men schermt met termen en welbekende quotes als ‘dollar cost average’, en ‘time in the market beats timing the market’. Wat allemaal hetzelfde wil zeggen; kijk niet naar het perfecte moment van de koers om in of uit te stappen, stap gewoon elke maand in en sluit je emotie hierbij uit.

Toegegeven, een waarheid als een koe. Helemaal mee eens, periodiek beleggen is nu eenmaal een succesvolle strategie waarmee je de pieken en dalen qua koersvorming over het aspect tijd opvangt. FIRE – Beursblog —> 1 – 0.

Maar we zijn er nog (lang) niet.

Die rekensom gaat uit van een neutraal startpunt. Men pakt een gemiddeld rendement, start vanaf 0, en dikt elk jaar 7% aan (sommigen gaan uit van zelfs 8%). Maar zo makkelijk werkt het helaas niet. Want wat nu als jij start en na de eerste drie jaar een heftige recessie losbarst? Als je eerste drie keer 17.500 euro elk jaar minder waard worden? Als jij start op een hoogtepunt qua koersvorming met beleggen, niks doet, klakkeloos geld in je droom blijft pompen, dan is die gedroomde 1 – 0 voorsprong al heel rap omgekeerd in een achterstand. Ouch.

Andere fouten in de FIRE denkwijze

Die 21.000 euro, die je over 20 jaar netto denkt te gaan krijgen, dat moet vast wel genoeg zijn. Eh, nee. Weliswaar is je financiële behoefte 17.500 euro, dit is echter gebaseerd op je huidige levensfase en tijdsgeest. De inflatie knalt door het dak. Denk je dat die 21K dan genoeg is om van rond te komen? Misschien met het beeld wat je nu van je eigen leven hebt, maar in die twee decennia gaat er een heleboel (kunnen) veranderen. Een paar voorbeelden.

Inflatie

We haalden het al aan, en het is een heel erg hot topic momenteel; inflatie. De prijzen stijgen nu enorm hard en onze koopkracht gaat achteruit. Jouw rekensom om slechts 3.500 euro meer te ontvangen dan je financiële behoefte gaat hoogstwaarschijnlijk ontoereikend zijn. De energieprijzen zijn de laatste twintig jaar verdubbeld, het is zeer twijfelachtig of je met dat kleine surplus waar je rekening mee hebt gehouden wel van kunt toekomen. En dan over twintig jaar, tellend vanaf nu.

Veranderingen in je gezinssamenstelling

In 20 jaar kan van alles gebeuren. Je kan een (extra) kind krijgen, gaan trouwen, gaan scheiden, of de liefde van je leven tegenkomen die al een aantal kinderen heeft. Je kinderen kunnen op kamers willen. Onzekere factoren, lastig om twintig jaar in de toekomst van te kunnen kijken.

Externe factoren

Financiële tegenslagen ga je in je leven tegenkomen. Tussentijds ontslag op je pad naar FIRE, je side hustle die wegvalt, onverwachts onderhoud aan je woning, je auto die gestolen wordt of vroegtijdig de geest geeft, et cetera. Nog erger is dit wanneer je al eerder gestopt bent met werken en je het niet kan betalen/je financieel plan niet uit gaat komen. Kan je alsnog tussentijds aan de bak. Failure.

Gezondheid

Bewust niet als externe factor genoemd, want het is het meest belangrijke aspect. Gelukkig wonen we niet in Amerika en is onze financiële gezondheidszorg veel beter geregeld. Maar toch, als jij, je partner, of je kind invalide raakt zul je additionele kosten moeten maken. Aangepast vervoer. Aangepaste woning. Aangepaste kleding. Mantelzorg. Et cetera. Lang niet alles wordt vergoed, het kan de meest donkere wolk vormen boven je plan.

Vergezocht

Ja, dat zal je nu wel denken, ‘overkomt mij toch niet’. Prima, doen we die aanname dat jou dat allemaal niet overkomt, de inflatie daalt, je geen beren op de weg gaat hebben die je plannen verstoren, en je de rest van je leven in blakende gezondheid door zal brengen. Hey, dromen mag hè. Er zijn tenslotte succesverhalen van mensen die dat inderdaad bereikt hebben. Maar tegen welke prijs?

Droog brood

De prijs die je betaalt is hoog. Van een aantal mensen die we zijn tegengekomen met FIRE als doelstelling lijkt de levenskwaliteit afgenomen te zijn. Heel cru gezegd, ze moeten leven als een hobo om alle benodigde centen bij elkaar te schrapen. Alles moet opzij gezet worden voor dat ene plan. Alles oppotten in die beleggingen van je. Maar eerlijk is eerlijk, dat is toch allemaal totaal niet leuk…?

Als je twintig (!!) jaar lang, dag in dag uit, op je geld moet letten en je alle leuke dingen moet ontzeggen die het leven aangenaam maken. Is dat het allemaal dan wel waard? Zeker als je in ogenschouw neemt dat dat plan van je niet gegarandeerd je je gedroomde financiële vrijheid gaat geven.

Je huidige leven is een stuk minder leuk als je elke dag bezig bent met bonen tellen. Je Netflix account moet opzeggen. Want, te duur. Je de vrijmibo met je waarde collegae voortaan moet overslaan. Want, te duur. Je minder mag reizen van jezelf, uit eten, of die ene lekkere guilty pleasure die je bij je filmavondje altijd naar binnen propte voortaan moet laten staan. Want, allemaal te duur.

Maar wat als het je wel zou lukken?

Even alle factoren in ogenschouw genomen, er vanuitgaande dat de planeten allemaal op gelijnd staan in de juiste stand, alle seinen op groen, het lukt. Wat doe je dan? Stop je dan inderdaad met werken? Wat ga je doen dan, op je 45ste, of 55ste? Al je vrienden (als je die niet al kwijt bent gespeeld door je gierige levensstijl) werken nog. Kids zijn schoolgaand of studeren/werken al. Hoe ga je je dagen doorbrengen dan? Ga je gelukkig worden, van niet meer te moeten ‘moeten’? Of verveel je je gewoon kapot, omdat de rest van de wereld vrolijk doordraait en jij in je FIRE gat bent gevallen?

Ons inziens lijkt het najagen van FIRE op een doorsnee aflevering van ‘Ik vertrek’. Een fantastisch idyllisch beeld heb je voor ogen, een prachtige droom. Maar die droom houdt in de praktijk niet in dat je achterover kunt leunen en het grote genieten begint. Je bent ook dan nog keihard aan het werken. Of je keert terug naar Nederland je oude werkzame leven. De verlossing waar je zo op hoopte bleek een illusie te zijn. En was het dat dan wel allemaal waard, om alles en iedereen om je heen jouw droom door hun strot te duwen?

Het verstandige alternatief: balans

Beleggen en investeren doe je omdat het niet alleen heel erg leuk is, maar je doet het voor je toekomst. Niet om het later weer op te nemen en om in je noodzakelijk levensonderhoud te kunnen voorzien. Dan teer je alsnog in op eigen vermogen, want die 4% die je voorzien hebt om jaarlijks op te nemen gaat niet genoeg zijn. En interen op eigen vermogen zonder gezonde inkomsten, dat is een van de meest rode vlaggen die je kunt tegenkomen als je de bedrijfsresultaten van een aandeel ziet. Doe dat dan ook niet voor jezelf, wees slimmer. Veel slimmer.

Wat dan wel? Stel jezelf niet een door tijd beperkend doel, kies voor de duurzaamheid. Iets wat je de rest van je leven met plezier blijft doen, zorg dat je NU gelukkig wordt, en blijft.

Zorg dat je het niet erg vindt om te werken. Blijf werken, zoek de meest toffe baan die je je kunt bedenken. Zorg voor die continue inkomensstroom en blijft daarnaast investeren. Ja, ja, via de dollar cost average methode.

En daarnaast; leef lekker je leven. Probeer niet een droom na te jagen door er teveel voor op te geven, zoek naar een gezonde balans en wees financieel gelukkig. Ga met je maten naar de kroeg voor een biertje, spreek met vriendinnen af voor een wijntje. Reis. Doe leuke ervaringen op en wees niet bang om op je gezicht te gaan. Onderneem, en probeer succesvol te worden. Maar stop niet. Niet voor een achterhaald doel, een vooraf vastgesteld tijdstip voor een droom die niet bestaat. Waarom zou je stoppen als je succesvol bent in hetgeen dat je leuk vindt om te doen? Blijf gewoon lekker gaan.

En dat FIRE potje wat je al opgebouwd had, wat doe je daar dan mee? Die heb je achter de hand voor onvoorziene situaties. Toch nog een beetje het zorgeloze leventje.