Winsten op olie- en gas

Olie en gas zijn momenteel peperduur. Gaan de winsten erop dan ook door het dak?

Ondanks de recent gedaalde spotprijs voor olie, wordt er nog altijd veel verdiend aan olie en nog veel meer aan gas. Bovendien zijn de prijzen op termijn veel minder gedaald dan de spotprijs. Deze daling van de spotprijs lijkt vooral veroorzaakt door het vrijgeven van een deel van de Amerikaanse strategische reserves, maar in november stopt dat. Door de hoge gas- en elektriciteitsprijzen proberen verschillende bedrijven over te schakelen van gas naar olie, waardoor de vraag naar gasolie (diesel), stookolie en petroleum stijgt. Verder zijn de investeringen in nieuwe en bestaande bronnen volstrekt onvoldoende om op termijn aan de vraag te voldoen. Een deel van die hogere olie- en gasopbrengsten gaat richting de financiële markten.

Per Noor verdient Noorwegen nu 1.000 euro per week aan de verkoop van gas. De winsten op olie en gas worden in Noorwegen belast met een heffing van 78 procent en die opbrengst gaat rechtstreeks naar Norges Bank Investment Management, een onderdeel van de Noorse centrale bank. Dankzij die inkomsten is dit fonds het grootste Sovereign Wealth Fund (SWF) in de wereld. Het fonds is ongeveer 1,4 biljoen groot en is bedoeld om de pensioenlasten van de Noren te dekken. Inmiddels zit er dus 280.000 euro per Noor in de pot, in dit tempo eind dit jaar meer dan 300.000 euro.

Ondanks de hoge olie- en gasinkomsten is benzine aan de pomp vrijwel nergens zo duur als in Noorwegen. Alleen in Hong Kong is de benzine duurder. Steeds meer Noren rijden elektrisch, want normaal gesproken wordt circa 95 procent van de elektriciteit in Noorwegen opgewekt met waterkracht. Qua energie kon het land het slechter treffen. De ironie wil dat de nieuwe regering eigenlijk wil verbieden dat dit Noorse Staatsfonds nog in fossiele brandstoffen mag beleggen. Dat zou net zoiets zijn als een casino dat tegen gokken is. Een fonds dat uitsluitend bestaat uit de inkomsten van olie en gas zal nooit de net-zero kunnen bereiken. Toch is het, gelet op de sterke afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, ook nu al – vanuit oogpunt van diversificatie – onverstandig om te investeren in een bedrijfstak waar ook de inkomsten vandaan komen, hoe aantrekkelijk die bedrijven ook zijn gewaardeerd. Maar de sleutel voor een fossielvrije toekomst ligt juist bij de oliemaatschappijen, die zijn nu immers verantwoordelijk voor meer dan de helft van de CO2-uitstoot. In portefeuille kan een grote belegger als het Noorse fonds meer invloed uitoefenen. 

Naast Noorwegen verdienen natuurlijk ook andere olieproducerende landen aan de hoge olie- en gasprijzen. Volgens het IMF zal het Midden-Oosten de komende vier jaar 1,3 biljoen extra verdienen. Ook in het Midden Oosten zijn er veel SWF’s, waaronder het Public Investment Fund (PIF) van Saoedi-Aarabië, de Qatar Investment Authority, de verschillende beleggingsvehikels van Abu Dhabi en de Kuwait Investment Authority. Het geld van die SWF’s vloeit voor een belangrijk deel naar de financiële markten. Het Noorse fonds is vol belegd. Verder kocht de Soedische machthebber MbS voor het PIF in het afgelopen kwartaal aandelen Amazon, Paypal en Blackrock. Ook investeren al deze fondsen bovengemiddeld veel in beursgenoteerde bedrijven die de energietransitie mogelijk maken.

Veel SWF’s hebben meestal een stevige budgetdiscipline, maar bij de Saoediërs brandt het geld in de zakken. Er wordt volop geïnvesteerd in megalomane projecten die nu eenmaal schijnen te horen bij een autocratie. Dat kan nog wel even doorgaan. Saudi-Aramco, inmiddels het grootste beursgenoteerde bedrijf ter wereld verdiende afgelopen kwartaal 48 miljard dollar, meer dan de kwartaalwinst van Microsoft, Apple, Meta en Tesla samen. Een deel van die winst zal ongetwijfeld worden ingezet om de bevolking te compenseren voor gestegen voedselprijzen.

De olie- en gasinkomsten van Rusland zijn nu hoger dan voor de inval in de Oekraïne. Het land wordt geboycot door landen die goed zijn voor 1,5 miljard wereldburgers, maar de overige 6 miljard blijven gewoon Russische energie afnemen. Sterker nog, die landen springen in het gat dat West-Europa en de Verenigde Staten achterlaten. Zo floreert de handel tussen China en Rusland, tegenwoordig allemaal in renminbi (zie grafiek voor volumes Roebel-Renminbi).  Er gaat ook veel olie naar India en nu ook naar Turkije. 

De laatste tijd hoeven de Russen ook geen korting meer te geven. ESPO Crude (een Russische variant op Brent en WTI, ESPO komt van de Eastern Siberian Pacific Ocean) werd eerder dit jaar nog verkocht met een discount van 20 dollar per barrel, maar zit nu op pariteit met olie uit Dubai. Volgens de IEA zijn de Russische inkomsten uit energie en gas met ten minste 50 procent gestegen sinds het begin van dit jaar. In juli produceerde Rusland 10,8 miljoen vaten per dag, niet zo veel minder dan de 11 miljoen vaten per dag in januari van dit jaar.

In november beginnen de Europese sancties tegen Russische olie, waarschijnlijk met het effect dat de prijs voor energie verder zal stijgen. Elektriciteits- en gasprijzen bereikten afgelopen week nieuwe records. Veel van het gas gaat nu de opslag in en dat betekent dat zelfs bij lagere gasprijzen op de spotmarkt de gasprijzen voor particulieren deze winter extreem hoog zal blijven, want die ligt nu dus al vast. Een combinatie van koud weer, stijgende vraag naar elektriciteit en verder stijgende prijzen kan de Europese steun voor Oekraïne ondermijnen. Verder stijgende energieprijzen zet ook druk op de samenwerking binnen de eurozone en daarmee zelfs op de euro.

Via: Auréus