De financiering van de Amerikaanse overheid

De Amerikaanse nationale staatsschuld was 31,5 biljoen dollar in januari 2023 en is de afgelopen jaren als percentage van het BBP sterk gestegen door de pandemie.

De voorspelling gebaseerd op de Amerikaanse begroting is dat de schuld verder zal oplopen, niet alleen absoluut, maar ook als percentage van het BBP. Bovendien is de rente inmiddels gestegen en dat betekent dat ook de rentepost over deze schuld gaat oplopen. Het gaat al snel om een extra rentepost van 500 miljard, gelijk aan ongeveer 10 procent van de belastinginkomsten. Aangezien de Amerikanen niet zoals Oostenrijk honderdjarige leningen hebben uitgegeven, moeten er de komende jaren veel staatsschulden worden geherfinancierd. Overigens zijn er nog voor zo’n 70 biljoen dollar aan verplichtingen buiten de balans, niet alleen sociale zekerheid en Medicare, maar ook alle garanties uit Fannie Mae, Freddie Mac etc.

Verder hebben de Amerikanen een stevig tekort op de begroting. Dat is opgelopen onder Trump, maar ook de Democraten tonen geen enkel initiatief om de schuld terug te brengen. Ook dat tekort moet worden gefinancierd. Dat tekort zal de komende jaren verder oplopen door de grote investeringsprogramma’s.

De grootste koper van Amerikaanse staatsobligaties is de Federal Reserve, maar die is begonnen met kwantitatieve verkrapping, al is daar in de afgelopen twee weken twee derde van ongedaan gemaakt. Zodra de rust weerkeert in de financiële sector, mag toch worden verwacht dat de Fed niet meer opkoopt, maar eerder probeert te verkopen.

In de huidige bankencrisis zijn Treasuries het nieuwe subprime. Die staatsobligaties zorgden voor het grote renterisico en de verliezen. Het ligt niet voor de hand dat commerciële banken nog meer staatsobligaties gaan kopen.

Een grote buitenlandse koper van Amerikaanse staatsobligaties is Japan. Omdat in Japan de rente langere tijd op nul staat, investeren Japanners nu hun geld deels in Amerikaanse treasuries. Maar het Yield Curve Targeting beleid in Japan moet worden aangepast. De fout die de centrale bank heeft gemaakt is door te gaan rommelen aan het percentage. In december werd dat verhoogd van 0,25 procent naar 0,5 procent. Waar eerst de markt het werk deed voor de centrale bank, moet de Bank of Japan nu veel inkopen. Zodra de rente verder stijgt in Japan zal er minder belangstelling zijn om te lenen in yen en uit te zetten in dollars, dus ook minder vraag naar Amerikaanse staatsobligaties.

Ook de tweede grote koper (China) wil van de dollarobligaties af. Sinds de Grote Financiële Crisis wil China minder afhankelijk zijn van de dollar en het Amerikaanse monetaire beleid. Chinezen kijken net als de Arabieren met argusogen naar de aanpak van de Russen door de Amerikanen naar aanleiding van de inval in de Oekraïne. De Amerikanen besloten om de dollar als wapen in te zetten tegen de Russen, iets wat de Chinezen en de Arabieren ook kan overkomen.

De grote posities in staatsobligaties op de balansen van centrale banken zorgen voor grote koersverliezen. In korte tijd is het eigen vermogen verdampt. Dat betekent dat er uiteindelijk nieuw geld (van de overheid) bij moet. Dat kan dan in de vorm van hogere belastinginkomsten of hoger schulden (meer staatsobligaties).

Andere opkomende markten buiten China hebben minder behoefte aan Amerikaanse dollars. India kan bijvoorbeeld de in Rusland gekocht energie betalen in haar eigen munt en dat geldt voor meer Aziatische landen. Er blijven maar weinig kopers van Amerikaanse staatsschulden over, zeker als door de vergrijzing pensioenfondsen ook nog eens aan de verkoopzijde gaan opereren. Er zit niets anders op dan dat de Amerikanen dollars gaan bijdrukken. Het grote voordeel van een eigen munt is dat de Amerikanen altijd die schuld tot op de laatste cent kunnen terugbetalen, maar de grote vraag is dan wel wat die munt nog waard is.

Via: Auréus